Zilver en zand

Ga er maar eens goed voor zitten, voor vier gevarieerde reisdagen is het een lang verhaal geworden.

Op de morgen van 7 juni hadden we met Rob om 10 uur op de Plaza van Potosi afgesproken. Het was er een gezellige boel zo op de zondag.
Hele families in hun typische boliviaanse kleding. Een fotograaf met ouderwets aandoende camera op statief lokte modellen maar maakte kiekjes met een digitale, een harmonie probeerde muziek te maken, honden bevuilden het plein, de kinderen deden spelletjes, de oudjes maakten een praatje en wij bekeken alles vanaf een bankje in de zon.

Ons reisdoel in Potosi waren de zilvermijnen. De tour die we voor die middag geboekt hadden bracht ons eerst naar een plek om mijnwerkerskleding aan te doen. Toen naar een winkel om gereedschap te kopen (dynamiet en coca bladeren) en dan met de bus naar een mijn. Het dynamiet hebben we overigens niet gebruikt, maar de wijnwerkers moeten hun eigen spullen kopen en dit was dus een bijdrage in hun kosten.
Hoe bij ons de kolenmijnen er uit gezien hebben weten we niet maar zo’n zilvermijn was echt benauwend.
Smalle gangetjes waar lorries met erts doorheen getrokken werden en nog smallere waar je doorheen moest kruipen om bij de zilveraders te komen. En dan die ijle lucht en het stof in de gangen. Bedenk wel dat Potosi op 4000 m hoogte ligt en de berg waarin de mijngangen gegraven zijn daar nog ver boven uitstijgt.
In de 16de eeuw werden de indianen door de Spanjaarden gedwongen om 3 maanden per jaar in de mijn te werken en er ook te blijven! Zij werden dan ook niet oud.
Ook nu nog is het een zwaar leven, de zilvererts aderen zijn bijna uitgeput en het geluk bepaalt of een goede ader gevonden wordt. Het leven van de mijnwerkers speelt zich grotendeels onderaards af. Elke vrijdag wordt dan ook aan de duivel, in elke mijngang is wel een engerd te vinden, coca bladeren en alcohol geofferd om de duivel gunstig te stemmen.
We kwamen benauwd en vermoeid de mijngangen weer uit en waren pas bijgekomen toen we weer op de plaza in de stad waren.
Rob reisde verder naar Sucre en wij naar La Paz. Bij een typische Boliviaanse maaltijd namen we afscheid. Tijdens zo’n reis maak je vlug plezierig contact met andere reizigers maar moet je ook vaak weer snel afscheid nemen. Misschien zijn we hem in Cuzco nog.

De bustickets voor de nachtreis waren al geregeld en we namen een taxi naar het busstation.

Zondag 7 juni 2015, 19.30 uur.
We verlaten Potosi voor onze volgende bestemming. Potosi? Ja, je hebt bovenstaande al gelezen maar goegel en wikipeer nog maar eens naar ‘Potosi’ en zijn ‘Cerro Rico’.

In 1545 verklapte een indiaan aan een spanjaard dat hij een mooie berg kende. Tien jaar later maakte keizer Karel V van Potosi een keizerstad en beroofde de Cerro Rico, ‘de rijke heuvel’ van nagenoeg al zijn zilver. Spanje werd rijk, onze Piet Hein kaapte de zilvervloot, het vroege kapitalisme ontstond, inflatie was een nieuw fenomeen geworden en Spanje werd weer arm.

De zon is in Potosi al een uur onder als we weer op reis gaan. Met de bus waarin we de nacht doorbrengen zullen we, voor 15 euro per persoon, 11 uur later, ruim 500 km noordelijker en 1000 m lager in La Paz aankomen.
De bus heeft luie slaapstoelen en we laten ons dan ook lekker onderuit zakken en proberen te slapen. Mieke lijkt in slaap te zijn maar mij lukt het niet en lig naar buiten te staren. Het landschap is nauwelijks zichtbaar en de sterren trekken mijn aandacht.
Zoals Chris McCandless van de film Into the wild, lig ik door het busraam naar de Melkweg te staren maar het zijn niet de songs van Eddie Vedder die mijn hoofd vullen.
De dagen voor ons vertrek uit Potosi had ik samen met Rob uit Zuid Holland en student ruimtevaarttechnologie,. in de woestijn al naar de sterren gekeken en hij had verteld over planeten, meteorieten, sterren, galaxys en zwarte gaten.
Nee, ik heb een ander liedje in mijn hoofd. Ik waan me een astronaut en denk aan major Tom, zwevend in zijn tin can.
Languit in de luie stoel zie ik links van me de brede band met ontelbare sterren maar zie geen Grote Beer en Noordpoolster. Wel herken ik het Zuiderkruis, vier sterren in vliegervorm, de staart wijst naar het zuiden, de punt wijst naar La Paz.
Zo naar boven kijkend lijkt mijn kompas, door de heftige bewegingen van mijn tin can, heen en weer slingeren. Mijn ruimteschip lijkt steeds ergens anders heen te gaan. Van voren flitsen de op stralende sterren lijkende fel verlichte trucks voorbij. Af en toe komt een, op een rode planeet lijkende auto, voorbij.
Later, mijn ruimteschip gaat een steeds vastere koers varen. De vlieger slingert niet zo heftig meer, mijn vlucht volgt steeds meer het aanwijsstokje in de hemel. We vliegen naar La Paz.
De koers is vast, maar de wereld onder me en mijn tin can draaien steeds verder naar rechts onder de Melkweg door. De westelijke horizon tilt zich langzaam op en schuift voor de vlieger. In het oosten zakt de horizon en onthult voorzichtig de zon. Een nieuwe dag begint, om 07.30 uur bereiken we La Paz.
Met David Bowie’s Space Oddity nog in mijn hoofd vraagt Mieke of ik goed geslapen heb.
Dat niet maar ik heb wel een mooie reis gehad.

La Paz (De Vrede) slaapt nog.
Vermoeid komen we bij ons hostel in een stille straat aan. Hoe hebben we ons zo kunnen vergissen in de plek in de stad die we gekozen hebben. Lang wachten voordat de deur open gaat.
Na een warme douche en even wat rusten gaan we de stad in. De straat is plots veranderd in een drukke levendige straat en we blijken in een van de marktwijken te zijn. Erg gezellig met vele winkeltjes, restaurantjes en reisbureaus. We maken een wandeling door deze wijk en laten ons naar de nieuwe kabelbaan brengen. Die brengt ons van de lage stad (3200 m) naar El Alto (4000 m). Daar kijken we over het amfitheater La Paz uit. Alsof je over de stad zweeft.

In een van de reisbureaus boeken we een fietstocht voor de volgende dag. Wij worden ‘s morgens met een busje opgehaald. Het dak vol mountainbikes. Na anderhalf uur bergop rijden worden wij en nog een tiental andere fietsers op een hoge bergpas afgezet en krijgen fiets instructie. Nou hoef je Nederlanders natuurlijk niets te vertellen over fietsen maar in dit geval niet toch niet overbodig.
We gaan afdalen van de 4700 m hoge en koude bergpas Cumbre (ongeveer Mont Blanc hoogte) naar een op 1200 m hoogte gelegen tropisch warm dorpje Yolosa. De eerste 25 km dalen we met een stevig tempo. De weg is niet druk en glad geplaveid. We zoeven over de weg en het enige wat we moeten doen is remmen en nog eens remmen. Nu we aan de fiets gewend zijn is het tijd voor meer uitleg We verlaten ‘den harde weg’ en stoppen bij het begin van een zand/grind weg. De dikke winterkleding kan uit want we zijn al een stuk lager. De knie- en elleboogbescherming moet goed vast, de helm stevig op ons hoofd. Nu komt waar het om gaat. Afdalen over een van de gevaarlijkste wegen van de wereld, de zogenaamde Death Road van Bolivia. We knijpen de remmen goed aan en laten ons, in het begin heel voorzichtig, naar beneden rollen. De weg slingert door een diep dal met hoge wanden en erg diepe afgronden zo vlak langs de weg. We moeten geregeld stoppen bij de erg gevaarlijke plekken en krijgen waarschuwingen voor het volgende deel. Dan is er ook even tijd om foto’s te maken. Wat een spectaculaire afdaling en wat een mooie vergezichten. Na nog eens 30 km en twee uur remmen en stuiteren, verwonderen en bewonderen, komen we in Yolosa aan. Bij een koud pilsje worden de ervaringen met de anderen gedeeld. We hebben met zijn allen genoten van deze mountainbike tocht.

Morgen verlaten we Bolivia, we hebben maar een klein deel daarvan gezien, de woestijnen van Zuid Lipez, de Salar van Uyuni, de mijnen van Potosi, La Paz en de Death Road, maar we hebben ervan genoten.

Liefs, Peter en Mieke.